Cmentarz wojenny nr 165 w Bistuszowej został zaprojektowany przez Heinricha Scholza* na planie zbliżonym do prostokąta, ogrodzony jest betonowymi słupami połączonymi dwoma stalowymi rurami. Na teren nekropolii wiedzie dwuskrzydłowa żelazna bramka opart na murowanych słupach. Elementem centralnym cmentarza jest pomnik z kamiennym cokołem z umieszczonymi na nim datami 1914 -1915, na którym ustawiono żelazny krzyż. W Boże Ciało 2009 roku w stalowy krzyż uderzył piorun, który uszkodził kamienny cokół powodując przemieszczenie się kamiennych bloków z których został wykonany. Wtedy też staraniem Tomasza Wantucha pomnik wyremontowano. Co ciekawe wokół pomnika rosną ponad stu letnie dęby, które na szczęście nie zostały w wyniku tego zdarzenia uszkodzone. Drzewa te są wynikiem planowego nasadzenia uwzględnionego w trakcie projektowania, a pózniej wykonanego w czasie budowy nekropolii – do naszych czasów dotrwały trzy dęby wtedy zasadzone.
Na cmentarzu spoczywa 87 żołnierzy armii austro-węgierskiej, którzy polegli w okresie od 4 – 7 maja 1915 roku. Spoczywają oni w 14 grobach pojedynczych i 13 zbiorowych, a spośród pochowanych zidentyfikowano 53 poległych.
Przy drodze na cmentarz stoi Zugang, który swoim kształtem odbiega od oryginału (noga znaku jest zakończona krzyżem który nie jest zgodny z oryginałem), ale jest to zapewne wynikiem naprawiania znaku w latach 90 XX wieku, gdyż na posiadanych przeze mnie zdjęciach widać, iż znak ten był w stanie destrukcji.
*Choć za projektanta cmentarza nr 165 przyjmuje się Heinricha Scholza (na co wskazuje pomnik centralny bardzo charakterystyczny dla tego artysty), to nie jest to jednak stuprocentowo pewne.
Na forum austro-wegry.eu KG dotarł do dokumentu który wskazuje, iż ten cmentarz mógł mieć dwóch projektantów – w/w Scholza i Siegfrieda Hallera:
(…) natknąłem się w archiwalnych papierach na krótką notatkę służbową sporządzoną w Tuchowie 16 sierpnia 1917 roku w odpowiedzi na pismo z krakowskiego Oddziału Grobów Wojennych.
Siegfried Haller melduje, iż „podpisany sporządził projekty dla następujących założeń cmentarnych: cmentarz nr 145, 147, 148, 155, 160, 161, 163, 167, 172, 173, 174, 177, 181, 184, 195. Projekty dla 150, 151 i 165 zostały sporządzone wspólnie z jedn. ochotn. sierż. Scholzem.”
Więcej o Siegfriedzie Hallerze, komendancie Oddziału Uprzątanie pól Bitewnych okręgu VI Tarnów, przeczytacie w bardzo ciekawym biogramie , który znajduje się na w/w forum (link tutaj).
Zdjęcia cmentarza wykonałem w lipcu 2024 roku, zdjęcia archiwalne z karty zabytku sporządzonej w 1987 roku, oraz zdjęcia autorstwa Ryszarda Zaklukiewicza w zbiorach autora strony.
Współrzędne GPS
49.89277085591208, 21.083017140678983