Cmentarz wojenny nr 188 w Rychwałdzie jest niewielkim cmentarzem zaprojektowanym przez Heinricha Scholza na planie prostokąta ogrodzonego płotem, składającym się z siedmiu betonowych słupków między którymi zamocowano drewnianą kratę, w którą wkomponowano sześć okręgów wypełnionych krzyżem. Na teren cmentarza wiedzie drewniana furtka rozpięta między dwoma betonowymi słupkami.
Na cmentarzu spoczywa 51 żołnierzy dwóch armii:
- 29 armii austro-węgierskiej (wszyscy zostali zidentyfikowani)
- 22 armii rosyjskiej
Spoczywają oni w 4 mogiłach zbiorowych, przy czym tylko mogiły nr 3 i 4 są mogiłami „jednoarmijną” – w grobie nr 3 pochowano 13 żołnierzy carskich, w grobie nr 4 pochowano 6 żołnierzy CK armii, a w grobach nr 1 i 2 pochowani są wspólnie żołnierze obu armii. Heinrich Scholz nie zdecydował się wyróżnić mogiły rosyjskiej krzyżem dwuramiennym i dla wszystkich grobów zaprojektował jeden dwuramienny krzyż dębowy o wysokości 2,35 metra, na których umieścił blaszane tablice emaliowane z informacją o poległych.
Obecnie cmentarz wymaga ponownie gruntownego remontu, gdyż krzyże i ogrodzenie drewniane po prostu się rozpadają. Cieszy jedna rzecz, że do naszych czasów dotrwało 5 z sześciu drzew posadzonych na cmentarzu w momencie jego utworzenia – nie znalazłem planu cmentarza z nasadzeniami, ale na zachowanej w Archiwum Narodowym w Krakowie fotografii cmentarza wojennego nr 188 w Rychwałdzie widać wyraźnie posadzone drzewa. W sporządzonej przez pana Jerzego Drogomira w 1988 roku karcie ewidencyjnej cmentarza jest plan z utrwalonym stanem cmentarza z listopada 1985 (pomiary dokonywał wspólnie z panem Emilem Boryczko), na którym zaznaczono nie tylko 4 klony i i jeden jawor, ale również pozostałości oryginalnego wystroju cmentarza (betonowe słupki ogrodzenia i betonowe oprawy drewnianych krzyży).
Ten niewielki cmentarz ma dość bogatą dokumentację dotyczącą przeniesienia gruntów na rzecz skarbu CK co opisuję na blogu – 61 metrów kwadratowych.
Cmentarz ten pierwszy raz widziałem na zdjęciach pana Ryszarda Zaklukiewicza, który odwiedził nekropolię co najmniej pięć razy utrwalając na fotografii jej stan z okresu sporządzenia karty ewidencji (koniec lat 80 XX wieku) czyli w czasie przed jego przywróceniem do stanu pierwotnego i w połowie lat 90 XX wieku gdzie utrwalił stan po remoncie.
Współrzędne GPS
49.89717103534526, 20.92406185918422