Cmentarz wojenny nr 333 w Cichawie został założony na dawnym cmentarzu cholerycznym wg projektu Franza Starka. Cmentarz ogrodzony jest murowanymi słupkami połączonymi stalowymi przęsłami (co odbiega od pierwotnego założenia), na jego teren prowadzą dwa schodki i bramka. W tylnej linii ogrodzenia znajduje się ściana pomnikowa w formie cokołu z betonowym krzyżem pod którym jest miejsce na tablicę inskrypcyjną (oryginalna nie zachowała się, a w Archiwum Narodowym nie znalazłem żadnych informacji o niej). Pierwotnie na cichawskiej nekropolii miało powstać 5 mogił zbiorowych, z których jedna miała być miejscem spoczynku dla 6 żołnierzy austro-węgierskich, pozostałe cztery miały być grobami 31 żołnierzy armii carskiej.
Projekt został jednak zmieniony i obecnie na cmentarzu w Cichawie spoczywa 53 żołnierzy z I wojny światowej:
- 9 żołnierzy armii austro-węgierskiej (8 znanych z nazwiska z 55 pułku piechoty, poległych w dniach 6, 10,13 grudnia 1914 – pochowano ich w 2 mogiłach zbiorowych)
- 44 żołnierz armii rosyjskiej pochowanych w 6 mogiłach zbiorowych i jednej pojedynczej.
Na tym cmentarzu pochowano również 14 żołnierzy armii niemieckiej poległych 21 stycznia 1945 – miejsce ich pochówku nie zostało oznaczone. W roku 1918 w obrębie nekropolii i tuż za jej płotem rosły 3 brzozy i 3 sosny, obecnie poległym towarzyszy piękna lipa. Co ciekawe, z projektu wynika, że współczesna polna droga, w momencie lokowania tam cmentarza, była drogą z Cichawy do Niegowici.
Dzięki uprzejmości Krzysztofa Garduły, który przetłumaczył mi odręczne pismo widoczne na dokumencie wiemy, że napisano tam:
Betonowe filary połączone drewnianym płotem
1 stare sosny
2 stare brzozy
Żywopłot z ligustru 350 sztuk
Groby z bluszczem,
cmentarz wojenny na małym wzgórzu.
Niestety nie zachowała się żadna dokumentacja w postaci planów, czy archiwalnych zdjęć tej nekropolii, nie wiadomo też gdzie dokładnie zostali pochowani żołnierze z II wojny światowej i jak to wpłynęło na pierwotny układ mogił i usytuowanie krzyży. O drewnianym wypełnieniu ogrodzenia może świadczyć brak jakiegokolwiek elementu tych przęseł na zdjęciu które posiadam, przedstawia ono cmentarz z początku lat 90 XX wieku i zostało wykonane przez pana Ryszarda Zaklukiewicza będące częścią moich zbiorów. Czy zarośla widoczne na terenie nekropolii to stary zdziczały ligustr również nie sposób dziś odgadnąć.
Galeria przedstawia moje zdjęcia z 27 grudnia 2024 roku, skany dokumentów dotyczące cmentarza w Cichawie dostępne w Archiwum narodowym w Krakowie, oraz 3 zdjęcia pana Zaklukiewicza z początku lat 90 XX wieku.
Współrzędne GPS
49.966045337265925, 20.25234746058098